Den Haag – Ook al zijn de verhoudingen de laatste tien jaar erg veranderd, aanbesteders (overheden) zien in aannemers nog steeds sluwe vossen die hun haren verliezen maar niet hun streken. Is dit de basis hoe aanbesteders met de markt moeten samenwerken? Ik vind van niet.
Aanbesteders hebben hierin een keuze. Om dit te duiden, volgt hier een fabel waarin ik drie typen aanbesteders onderscheid: de angsthaas, de olifant en de leeuw.
Sommige aanbesteders zijn angsthazen. Ze zijn als de dood dat de centjes van de belastingbetaler verkeerd worden uitgegeven en dat een sluwe aannemer ermee vandoor gaat. Deze aanbesteder vertrouwt de aannemers niet, probeert zelf uit te zoeken wat de beste oplossing is en laat aannemers op prijs concurreren. Het type aannemer dat hij aantrekt? Juist ja, de vos. Deze vos zoekt de holen in het contract en bijt toe zodra de gunning daar is. De aanbesteder vraagt erom gebeten te worden.
De olifant is het type aanbesteder dat aannemers in design & construct-contracten met de oplossing laat komen om zelf zo min mogelijk zorgen te hebben. Hij heeft de emvi-criteria bepaald, de contracten zo goed mogelijk dichtgetimmerd en voelt zich veilig achter zijn dikke huid. Hij laat de inschrijvers speels om zich heen dartelen. Deze aanbesteder krijgt een grote sterke beer als aannemer, die dansjes voor hem doet op zijn wenken. Maar die ook gromt als de aanbesteder het te ingewikkeld maakt en de dansjes niet bevallen.
Tot slot hebben we de leeuw. Hij overziet zijn rijk en zoekt experts die de zaken voor hem regelen in lijn met zijn heerschappij. Deze aanbesteder gaat niet voorschrijven wat een aannemer moet doen of wat belangrijk voor hem is. Iedereen begrijpt immers wat belangrijk is voor Koning Leeuw. Hij past best value procurement toe en krijgt een uil als aannemer. De uil overziet alles en is wijs genoeg om de taken die hij niet kan uitvoeren simpelweg aan andere experts over te laten. Als aanbesteder heers je.
Er zijn natuurlijk nog vele dierenvoorbeelden te geven om de relatie tussen aanbesteders en aannemers te typeren. Maar waar het mij om gaat is dit: als aanbesteder heb je zelf in de hand hoe de samenwerking met de aannemer verloopt. Het is aan de aanbesteder te bepalen wie hij wil zijn en welke type aannemer hem lief is.
Welk type aanbesteder bent u?
Door: Eelco Nap, business consultant Inkoop- en Contractmanagement
Eerder gepubliceerd in Cobouw
